Γράφει: Γιώργος Ορμάνογλου
Για έναν αμετανόητα ανεξίθρησκο χαρακτήρα αλλά και ανήσυχο ερευνητή του αλλότριου, δεν έρχεται πιο λυτρωτική ώρα παρά όταν καταγίνεται να αναδείξει τις αρετές ενός ξένου Δόγματος. Έτσι, αν και γνωστός ευλαβής ιερουργός της καθιστής θέσης δράσης για δεκαετίες, στη στεριά με το ποδήλατο και τη θάλασσα με το καγιάκ, δεν απεμπόλησα ποτέ την αυθόρμητη, εξυψωτική, Ανθρώπινη τάση μου να ανασηκώνομαι κάποτε ορθός! Περίπου ίδια λοιπόν με το πέρασμα από την περιηγητική ποδηλασία στη χειρήλατη εξοχική πεζοπορία αναψυχής με το Nordic walking προ τετραετίας, επήλθε αβίαστα το πλήρωμα του χρόνου να πρωτοπλησιάσω εφέτος και το SUP (Stand Up Paddling ή, στα ελληνικά, όρθια σανιδοκωπηλασία). Και να το αποτέλεσμα, πρώτα μια άρδην αναδρομή στο γιαλό και τώρα μια φρενήρης επιστροφή στο πληκτρολόγιο.
Για να είμαι ευθύς εξαρχής ξεκάθαρος μπορεί, σαν εγκαθιδρυμένο καθεστώς, να σάρκαζα ανελέητα το SUP και τους θιασώτες του στις ελεύθερες συζητήσεις μου, μιλώντας με περίπου αιμοχαρή κακεντρέχεια για την αχαλίνωτη φιλαρέσκεια που πρέπει να δέρνει τους αθεράπευτα ματαιόδοξους αυτούς τύπους και τύπισσες για να αυτοεκτίθενται παρατεταμένα σε μία περιορώμενη χύδην θέαση, αλλά… Αλλά δεν είχε πάψει διόλου όλον τον καιρό να μου ασκεί ακατασίγαστη γοητεία η δυσνόητη τεχνική του μονόκωπου πλεούμενου, αναγορεύοντας αυθαίρετα στους μύχιους στοχασμούς μου, ως την τελειότερη κωπηλατική τέχνη που έχει αναπτυχθεί ποτέ, παρασάγγας ανώτερη και από εκείνη του λατρεμένου μου sea-kayak, την ανεξιχνίαστη, απρόσιτη, μυσταγωγική Τέχνη του Γονδολιέρη!
Και καλά, θα μου πει κανείς, ακριβοθώρητη κορυφή η γόνδολα, θα τη συγκρίνεις όμως τώρα με το SUP; Θα παραβάλλεις στα σοβαρά την ακατέργαστη τεχνουργία των ιθαγενών της Πολυνησίας με την εκλεπτυσμένη μαστοριά των Βυζαντινών και Ενετών πρωτομαστόρων; Η μήπως τη φινέτσα της πιο καλλίγραμμης βενετσάνας με την αποκοτιά μιας χονδρομύτας χωριάτας; Ασφαλώς όχι, με μία κωπηλατοσανίδα όμως, βάζοντας στη θέση του ιδιότυπου σκαρμού -ή φόρκολα- το κάτω χέρι, μπορείς ίσως να αποκρυπτογραφήσεις την αινιγματική για εμάς τους καγιάκερς τεχνική, αλλά και τη δυναμική του μονόκωπου σκάφους, από την πρωτόγνωρη θέση της όρθιας πλοήγησης.
Άλλο πράγμα η δυναμική και άλλο η τεχνική. Σαν πλεούμενο το SUP δε μπορεί ούτε κατ’ ιδέα να παραβληθεί στο καγιάκ, γιατί του είναι ανέφικτη η δική του άφθαστη δυναμική. Το καγιάκ συναρμόζει αριστοτεχνικά με τον αναβάτη σ’ ένα αδιάσπαστο συνεκτικό σύμπλοκο, στο οποίο ο χειριστής βρίσκεται μονίμως συσπειρωμένος σε πλήρη ετοιμότητα δράσης, στο SUP η σύνδεση σκάφους και αναβάτη εκφυλίζεται, θα έλεγε κανείς, σε απλή συνύπαρξη στον τόπο και τον χρόνο. Αυτός είναι ο λόγος που ενόσω το θαλάσσιο καγιάκ σε κρατάει στο σκαρί ολοήμερα, το SUP σε επιστρέφει στην ακτή ύστερα από μερικά μόλις λεπτά, το sea-kayak κατακτά ανοιχτές θάλασσες με κύματα ανέμου, το SUP πισωπατάει, το καγιάκ ανταποκρίνεται σε ανυποστήρικτες υπερπόντιες αποστολές, το SUP ευγενικά αποφεύγει, το καγιάκ στηρίζει τη μακρινή περιήγηση της ακτογραμμής, το SUP ευπρεπώς παραιτείται, το καγιάκ αντιμετωπίζει κόντρα καιρούς με πολλά μποφόρ, το SUP εγκαταλείπει περίπου στα μισά.
Να εξηγούμαστε, την αξιοπιστία και τα εχέγγυα για ασφαλή περιαγωγή στα όρια των φυσικών νόμων και τα απώτερα νοήματα, τη σφυρηλάτηση της συντροφικότητας στα δύσκολα και τη συλλογική εκπλήρωση υψιπετών πνευματικών σκοπών, απολαύει μόνον το θαλάσσιο καγιάκ!
Και όμως, υπάρχει ένας τομέας στον οποίο το SUP επιδείχνει αδιαμφισβήτητη υπεροχή, και είναι ο τομέας της τεχνικής. Πριν δοκιμάστε να αντιδράσετε, αγαπημένοι σύντροφοι, θυμηθείτε ότι όλοι οι μεγάλοι κατασκευαστές καγιάκ δεν παραλείπουν να συμπεριλάβουν στο στόλο τους, σε ισότιμη από ναυπηγική και λειτουργική άποψη θέση, πλάι στις υπερήφανες ναυαρχίδες τους, πάντοτε και ένα playboat. Για τους τύπους των καγιάκ, διαβάστε εδώ. Θα ήταν ασυγχώρητο λάθος να περιφρονείται το playboating ως δήθεν υποδεέστερη μορφή ενασχόλησης, γιατί η έννοια παιχνίδι δεν παραπέμπει εδώ στην ανέμελη, χαζοχαρούμενη, αναζήτηση κενής ευχαρίστησης για τον ενήλικα, αλλά στην άπεφθη, την απερίσπαστη, την ατόφια ενάσκηση της τεχνικής. Στην ισορροπία, την πηδαλιούχηση και τον χειρισμό του κουπιού! Και η τελειοποίηση της δεξιότητας είναι στο καγιάκ -όπως και παντού απαραίτητη προπαρασκευή για όλες τις επέκεινα μεγαλεπήβολες δράσεις. Σας βεβαιώνω λοιπόν, πως ανεβαίνοντας σε σανίδα SUP θα συναντήσετε τις απαιτήσεις ισορροπίας που καλογνωρίζατε από το καγιάκ υψωμένες στο τετράγωνο, για να μην πω -αλίμονο- στον κύβο ή τη νιοστή δύναμη. Η όρθια στάση εξάλλου, ξεδιπλώνοντας άλλη μία διάσταση στον χώρο, αποδεσμεύει και έναν ακόμα βαθμό ελευθερίας στην κίνηση. Σε εγκαθιστά σε καινούργιο χωρόχρονο, να πλέεις ακατάκτητα νερά που πρωτύτερα νόμιζες πως είχες ανεπιστρεπτί κυριέψει!
Με το SUP ανακτάς, κατά πρώτον, την ενατένιση του ορίζοντα από το φυσικό σου ύψος όπως στη στεριά, πραγματώνεις τον προαιώνιο ουτοπικό πόθο του ανθρώπου να περπατήσει στο νερό. Εκεί δεν ψάχνεσαι πλέον ανάμεσα σε υψηλή ή χαμηλή γωνία κωπηλάτησης, διαφυλάγεις ως σημείο αναφοράς την απόλυτη κατακόρυφο και από εκεί απλώνεσαι απεριόριστος στις ολόγυρες παραλλαγές της. Και ασκείς ανεμπόδιστος όλες τις ίδιες πανέμορφες τεχνικές που έμαθες στο θαλάσσιο καγιάκ, το forward και backward stroke, το bow και το stern rudder, το sweep stroke, το cross bow rudder, το reverse rudder ή reverse cross ruder και το πολυαγαπημένο μου sculling draw για να προωθείσαι, να ρεμεντζάρεις ή να επιστηρίζεσαι με άνεση, πετυχαίνοντας την ευθυπλοΐα είτε τους ελιγμούς της αρεσκείας σου. Όμως πιο πλούσια, μεστά και εποικοδομητικά παρά ποτέ. Γιατί ενώ στο καγιάκ το πάνω χέρι περιτυλίγει τον ιστό με τη συγκριτικά άγαρμπη παλάμη και καλείσαι να σπας συνεχώς τον καρπό –εκτός και αν δουλεύεις το κουπί με μηδενικό offset-, στο μονόκωπο το πάνω χέρι αγκαλιάζει τον βολβό με τα δάχτυλα, επιτρέποντας πολύ πιο εργονομικούς χειρισμούς, αδιανόητους για το διπλό κουπί.
Είναι τόσο εύκολο να κόβεις το νερό με μηδενική αντίσταση, που αν θέλεις μπορείς κάλλιστα να ολοκληρώνεις την επαναφορά υποβρυχίως χωρίς να ξενερώνεις εντελώς τη λεπίδα, ακριβώς όπως μπορείς να σέρνεις απαλά την πένα χωρίς να την ανασηκώνεις εντελώς από το χαρτί της καλλιγραφίας. Κινείσαι δίχως να βγάζεις το κουπί από το νερό – ιδού η γόνδολα! Και δεν είναι καθόλου ακριβές ότι ο όρθιος σανιδοκωπηλάτης αναγκάζεται να αλλάζει κάθε τρεις και λίγο χέρια για να κρατήσει τη ρότα του, μπορεί ωραιότατα να κωπηλατεί για πολύ από όποια πλευρά τον διευκολύνει και να αλλάζει μόνο για ξεμούδιασμα. Αφήστε που και αυτή η αλλαγή πλευράς όχι μόνο καθυστέρηση δε φέρνει, αλλά μόλις τη συνηθίσεις εξελίσσεται τόσο γρήγορα που ίσα και εξοικονομεί έναν στιγμιαίο χρόνο ανάπαυλας. Τις παραξενιές του γιαλού, εντωμεταξύ, δεν τις αντιμετωπίζεις τώρα με κάμψεις και εκτάσεις του κορμού και του κεφαλιού μόνον, περίκλειστος σ’ ένα πιλοτήριο, αλλά με ολόκληρα κανονικά βήματα ή αποφασιστικά πατήματα προς οποιαδήποτε κατεύθυνση. Αντί δηλαδή να γέρνεις μονότονα στα δύο καταστρώματα ή τις πλευρικές κουπαστές, τώρα περπατάς μπροστά και πίσω, σπας τα γόνατα, κάνεις αστραπιαία βαθιά καθίσματα και ανασηκώματα, γονατίζεις προσωρινά στο ένα ή και τα δύο γόνατα, κάθεσαι, ξαναορθώνεσαι.
Όποτε βολεύει καλύτερα, η σανίδα του SUP μετατρέπεται αυτοστιγμεί και σε μονόκωπο κανό! Σαν τέτοιο είναι πιο ευέλικτο και διεισδυτικό από το δίκοπο καγιάκ, δεσμεύει λιγότερο χώρο γύρω του, μπαινοβγαίνει σε βραχόκηπους και ξυρίζει την ακτογραμμή ευκολότερα. Αλλά το πιο θαυμαστό και αξιοζήλευτο απ’ όλα, αυτό που θα αρκούσε μόνο του για να εκμαυλίσει και να αλλοπάρει και τον πιο κατηγορηματικό υπέρμαχο του sit-in καγιάκ -σαν εμένα- είναι η αξιοποίηση μιας νέας, και μάλιστα της πιο αστείρευτης σε ολάκερο το σύμπαν, πηγής ενέργειας! Στο sea-kayak συζητάμε πόσο δυναμικό (πλειομετρικό) έργο παράγει ο τρικέφαλος, πόσο προσθέτει ο θωρακικός, πόσο ο τραπεζοειδής και ο δελτοειδής, πόσο ο πλατύς ραχιαίος, οι ορθοί και πλάγιοι κοιλιακοί, ο γλουτιαίος, ο μηριαίος, ο γαστροκνήμιος και δε συμμαζεύεται. Πέραν αυτών όμως, ουδέν. Αν αποφασίσετε να δοκιμάσετε SUP, ετοιμαστείτε όλα αυτά τα παρωχημένα να τα ξεχάσετε. Οι μυώνες του σώματος καλούνται εκεί να επιφορτιστούν όχι τόσο ένα επίμοχθο δυναμικό, όσο πρωτίστως ένα ήπιο, υποχωρητικού (μειομετρικού) χαρακτήρα έργο, μέτριας ισχύος. Διότι στο SUP, τη μεγάλη στιγμιαία ισχύ που απαιτεί η φάση του τραβήγματος, δηλαδή ο μαρτυρικός Σταυρός του κάθε κωπηλάτη, δεν την εισφέρουν πλέον αποκλειστικά οι μύες, την επιχορηγεί ευμενώς υπό μορφή άτοκου δανείου με ευνοϊκούς όρους αποπληρωμής, ένας ολότελα ξένος.
Μέγας πιστοδότης ενέργειας γίνεται το πεδίο βαρύτητας!
Ο φτασμένος κωπηλάτης υπερεκτείνει το σώμα του πριν το άρπαγμα και μετά, ταυτόχρονα με τη δυναμική ελαστική σύσπαση μπροστά, ρίχνει στο κουπί επιπλέον και το σωματικό του βάρος. Το πάνω χέρι συμπαρασύρεται σε αυτή την ηθελημένη πτώση μοχλεύοντας το τράβηγμα εν μέσω μιας πλησμονής ισχύος και αφήνει για τους δυνατούς εκτείνοντες του κορμού μόνον ένα αργόσυρτο και ξεκούραστο ανασήκωμα, στο οποίο εξοφλείται και η χρεολυτική δόση! Είναι κάτι το εμβυομηχανικά εξαίσιο που φέρνει λίγο στην ορθοπεταλιά του ποδηλάτη. Σαν θαλάσσιος καγιάκερ όμως, θλίβομαι που η αντίστοιχη δυνατότητα συρρικνώνεται από τη συσπειρωτική μας στάση στο ελάχιστο, αφού η καθιστή θέση χαμηλά στο πιλοτήριο διαμορφώνει συνθήκες σχεδόν εξαντλημένης βαρυτικής ενέργειας. Καθαρά σαν γυμναστική το SUP κερδίζει την υπόληψη που απολαμβάνουν γενικά τα αθλήματα με την τόνωση του μυικού συστήματος, την κινητικότητα των αρθρώσεων και την αερόβια παρακίνηση της αναπνοής. Με μία χαρακτηριστική επισήμανση. Το SUP περιποιείται με ξεχωριστό τρόπο την ορθοσωμία, γιατί απλά, αν εκεί δεν διατηρείς εξακολουθητικά το κέντρο βάρος σου ακριβώς πάνω από τη βάση στήριξης των πελμάτων, βρίσκεσαι στο νερό.
Στα ελκυστικά πλεονεκτήματα έχει να προστεθεί και η ατέρμονη ακολουθία αναβαθμών τελειοποίησης της δεξιοτεχνίας που επιφυλάσσεται στον αναβάτη, η οποία δε γνωρίζει φραγμούς παρά μόνον σ’ ένα απώτερο άθλημα, το surf SUP. Και οι καγιάκερς έχουμε να καμαρώνουμε για τις πανέμορφες τεχνικές μας σαν τη χορευτική πιρουέτα του roll ή την ελεγχόμενη πλαγιολίσθηση του side surfing αλλά αυτές, όσο προχωρημένες κι αν φαίνονται, μένουν λίγο-πολύ στα εντός και επί τα αυτά με τις υπόλοιπες δράσεις. Το surf SUP εκβάλλει τους Stand Up Paddlers σε σαφώς ανώτερο ποιοτικό επίπεδο, αναποιείται σε διαρκές καλλιτεχνικό χορογράφημα, όπου πάντως η έξοχη τεχνική της στήριξης στο κύμα είναι δανεισμένη από το καγιάκ. Στα δυσθεώρητα υψίπεδα ισορροπίας των surf SUPers, βλέπετε, η χαλαρή σύνδεση σανίδας και αναβάτη, που εκ προμελέτης περιέπαιξα νωρίτερα, δείχνει να επανακάμπτει από την πίσω πόρτα, θριαμβεύτρια.
Βαίνοντας προς το τέλος, ας αφήσουμε οριστικά κατά μέρος τις μίζερες αντιπαραθέσεις ή τις στείρες ζηλοτυπίες και ας έλθουμε όλοι μαζί, sea-kayakers και SUPers, συναδελφωμένοι, να υμνήσουμε την αληθινή μητέρα, που παντοτινά αγαπημένα της παιδιά είμαστε όλοι όσοι επιδιδόμαστε σε υπαίθριες δραστηριότητες. Ο sea-kayaker από την καθιστή του θέση επινοεί την τεχνική του edging για να χαράξει πορεία. Σχηματίζει με τον κορμό του το λατινικό γράμμα J. Ο SUPer για να χαράξει πορεία από τη δική του όρθια στάση, επινοεί τη λεγόμενη j-stroke, σαρώνει το γιαλό επίσης σε σχήμα J. Για μένα αυτή η σύμπτωση μόνο τυχαία δεν είναι. Αναδείχνει καταμεσής της ανυποψίαστης πράξης μία παγκόσμια Αρχή, μία νομοτέλεια, που μόλις τις τελευταίες λίγες δεκαετίες έχει αρχίσει να γίνεται σταδιακά κατανοητή από την επιστημονική διανόηση. Πώς η Φύση, μέσα από τη φαινόμενη ποικιλότητα, αποκαλύπτει σε εξαιρετικές στιγμές τη λανθάνουσα υποκείμενη απλότητα!
Η προσωπική μου διαπίστωση εν κατακλείδι, στην πολύ πρόσφατη, συγκυριακή αλλά και φευγαλέα γνωριμία μου με το SUP είναι, ότι καγιάκερς και SUPers δε βρέθηκαν σε τούτο τον κόσμο για να είναι αντίπαλοι αλλά συναγωνιστές, και μπορούν να αντικρίζονται στο γιαλό χωρίς εκατέρωθεν επιφυλακτικότητα, διότι απ’ αυτό το συναπάντημα έχουν να ωφελούνται και οι δύο!
Νιώθω να έχω αδικήσει κάπως τους όρθιους σανιδοκωπηλάτες, τουλάχιστον κάποιους απ’ αυτούς, με τις μικρόψυχες αλλοτινές θεωρήσεις μου και θέλω να ανασκευάσω εδώ, δείχνοντας έμπρακτη μεταμέλεια. Όσοι δίδονται στο SUP δεν το κάνουν πάντοτε για να τους βλέπουν οι άλλοι, μερικές φορές το αντίστροφο: Κοιτάζονται, από τους υπόλοιπους, επειδή το SUP τους έχει κάνει ωραίους και ωραίες!
Διαβάστε ακόμη: