Τα ανοιχτά καγιάκ, τύπου Sit-On-Top, είναι τα δημοφιλέστερα κωπήλατα σκάφη με κουπί διπλής λεπίδας. Ίσως όχι και άδικα. Είναι πιο προσιτά στην αγορά τους, εύκολα στη χρήση τους στο νερό και φιλικά στον αρχάριο χρήστη, ενώ μπορούν να καλύψουν και διάφορες χρήσεις, ανάλογα με το μοντέλο. Είναι, άραγε, η μετάβαση από αυτά τα ανοιχτά καγιάκ στο αυθεντικό sea-kayak αναπόφευκτη, τουλάχιστον για εκείνους που ερωτεύτηκαν την όλη αίσθηση της κωπήλατης πρόωσης;
Γέλια και βουτιές, μανούβρες κι ιαχές, με ένα κουπί και μερικά χαρούμενα πρόσωπα ολόγυρα. Κάπου μέσα σε ένα τέτοιο σκηνικό είναι πολύ πιθανό να συναντήσουμε και τη γνώριμη φιγούρα ενός καγιάκ Sit-On-Top, από αυτά που ο πολύς κόσμος αποκαλεί -εσφαλμένα- «κανό». Η δημοφιλία αυτών των ανοιχτών καγιάκ δεν είναι τυχαία. Μοιάζουν σαν να έχουν φτιαχτεί για να ξεκλειδώσουν την πόρτα που οδηγεί σε έναν κόσμο απέραντης παιδικότητας. Ακόμα και οι ενήλικες που θα καταπιαστούν με αυτά τα σκαφάκια, παρασύρονται σε ένα είδος αναψυχής που συνήθως αποτελεί μια όλο και πιο μακρινή ανάμνηση όσο μεγαλώνουμε. Είναι η κατασκευή τους τέτοια που υπαγορεύει και τη χρήση. Απλά, απλούστατα, με ανοιχτό ντεκ στο οποίο κάθεσαι πανεύκολα, χωρίς καμία εξεζητημένη τεχνική, σταθερά στη μπουνάτσα σαν μικρές πλατφόρμες, ιδανικά για βουτιές και διάφορα παιχνίδια. Ακόμα και όρθιος μπορείς να σταθείς πάνω τους, χωρίς ιδιαίτερες δεξιότητες ισορροπίας, και να τα κωπηλατήσεις σαν να είναι SUP. Στρίβουν και σχεδόν γύρω από τον άξονά τους, ειδικά τα μικρότερα από αυτά.
Πολλοί ξεκίνησαν την ενασχόλησή τους με το καγιάκ, ως χειριστές ενός Sit-On-Top. Οι λόγοι συγκεκριμένοι. Ήταν εύκολο στη χρήση του και οικονομικό στην αγορά του. Ο δεύτερος παράγοντας ενισχύεται και από το γεγονός ότι στην αρχή της ενασχόλησης με ένα σπορ δεν μπορείς να γνωρίζεις με βεβαιότητα πώς θα εξελιχθεί η σχέση σου μαζί του. Μπορεί ο αρχικός ενθουσιασμός για το κουπί να υποχωρήσει, μπορεί όμως και να μετατραπεί σε θυελλώδη έρωτα που θα κρατήσει για μια ζωή. Οπότε η σκέψη σε ορισμένους είναι, ας πάρουμε για αρχή ένα φτηνό SOT και βλέπουμε. Τα SOT δεν περιορίζονται, όμως, μόνο στον ρόλο του «εισαγωγικού» σκάφους κωπηλασίας. Όπως ήδη αναφέρθηκε, τα πιο μικρά SOT είναι σκάφη κυρίως φτιαγμένα για παιχνίδι, για μικρές βόλτες κοντά στην παραλία, οπότε πολλοί τα επιλέγουν κυρίως για αυτή τη χρήση, έχοντας πάντα βέβαια και τη δυνατότητα να κωπηλατήσουν λίγα μίλια παράκτια μέχρι τον επόμενο κολπίσκο ή τη διπλανή παραλία που δεν προσεγγίζεται εύκολα από τη στεριά.
Τα μεγαλύτερα SOT, από τα 4,5μ. και πάνω, μπορούν βέβαια να κάνουν και μεγαλύτερα ταξίδια, διατηρώντας αξιοπρεπείς ταχύτητες και έχοντας ικανοποιητικούς χώρους για τις αποσκευές. Τα τελευταία χρόνια υπήρξε και μία άνθηση της υποκατηγορίας των ψαράδικων SOT. Τα σκάφη αυτά έχουν εξελιχθεί ιδιαίτερα, αποτελώντας μία πολύ καλή επιλογή για όσους αγαπούν το παράκτιο ψάρεμα αλλά δεν θέλουν να επωμιστούν το βάρος της αγοράς και το κόστος χρήσης μια μηχανοκίνητης βάρκας. Το ανοιχτό ντεκ εδώ, μαζί με τις προβλέψεις για καλαμοθήκες, ψυγεία και βυθόμετρα, διαμορφώνουν ένα δελεαστικό πακέτο για τους ερασιτέχνες, παράκτιους αλιείς. Εντάξει, προφανώς η κάθε εξόρμηση συνοδεύεται και από κουπί σε σχέση με τη βάρκα με την εξωλέμβιο, αλλά αυτό έχει και τη θετική του πλευρά.
Εμπειρία Rebel. Κορυφαία πλεύση, ποιότητα και σχεδίαση.
Το βιβλίο παραγγελιών του 2025 άνοιξε!
Μέχρι πριν από καμιά δεκαετία και παραπάνω, και ενόσω τα SOT αλώνιζαν στις παραλίες, λόγω και των πολλών τουριστικών μαγαζιών που τα διέθεταν ως νοικιάρικα, το αυθεντικό sea-kayak αποτελούσε μία εξαιρετικά ακριβοθώρητη παρουσία. Οι λόγοι ήταν τόσο η ίδια η φύση του σχεδιασμού του, όσο και η σχεδόν ανύπαρκτη εμπορική προώθησή του. Για τον δεύτερο λόγο δεν έχω να πω πολλά, καθώς λειτουργούσε κατά κάποιον τρόπο και σαν αυτοεκπληρούμενη προφητεία. Η πεποίθηση ότι τα σκάφη δεν θα έχουν απήχηση στον κόσμο οδηγούσε σε πλήρη αποχή από οποιαδήποτε ενέργεια θα διαφήμιζε τις ικανότητές τους, οπότε χωρίς προώθηση αναπόφευκτα και οι πωλήσεις τους θα έμεναν σε χαμηλά επίπεδα. Για πολλά χρόνια ήταν σχεδόν αδύνατο ακόμα και να βρεις σκάφος για δοκιμή. Σε ό,τι αφορά τον πρώτο λόγο, την αρχιτεκτονική των θαλάσσιων καγιάκ, τα πράγματα είναι πιο συγκεκριμένα. Για ορισμένους ανθρώπους, το γεγονός ότι στο sea-kayak μπαίνεις μέσα σε κλειστό κόκπιτ λειτουργούσε αποτρεπτικά στο να σκεφτούν να αποκτήσουν ένα τέτοιο σκάφος. Το στοιχείο του κλειστού ντεκ τους προξενούσε μία αίσθηση κλειστοφοβίας και έναν φόβο πιθανού εγκλωβισμού. Μερικοί βέβαια εξοικειώνονταν με αυτή την αίσθηση γρήγορα, ξεπερνώντας τις -εντελώς αβάσιμες στην πραγματικότητα- φοβίες τους, για άλλους, όμως, το εμπόδιο φάνταζε ανυπέρβλητο.
Θυμάμαι μια φορά που έβαλα έναν φίλο, κάτοχο SOT και λάτρη της κωπηλασίας, σε ένα από τα κλειστά θαλάσσια καγιάκ μας, χωρίς καν να φορέσει ποδιά. Λίγα μόλις λεπτά μετά άρχισε να νιώθει δυσφορία, στα όρια του πανικού, ζητώντας σχεδόν επιτακτικά να βγει από μέσα. Αφότου ξανακάθισε στο SOT του, συνέχισε να κωπηλατεί χωρίς κανένα πρόβλημα. Βεβαίως, για κάθε έναν από όσους ένιωσαν ψυχολογικά άβολα μέσα στο sit-in υπάρχουν άλλοι 100, προερχόμενοι από SOT, που δεν είχαν κανένα απολύτως πρόβλημα και εξοικειώθηκαν αμέσως. Ένας άλλος αποτρεπτικός για ορισμένους λόγος, που άπτεται του σχεδιασμού των sea-kayak, είναι η εγγενώς μεγαλύτερη «νευρικότητά» τους σε στατικές συνθήκες, στη μπουνάτσα. Παρά το γεγονός ότι αυτή η αίσθηση αστάθειας υποχωρεί ραγδαία και εξαφανίζεται μετά από μόλις λίγες ώρες -αν όχι λίγα λεπτά- εξοικείωσης με το σκάφος, ισχύει ότι κατά την πρώτη μετάβαση από ένα SOT σε ένα sea-kayak, νιώθεις ότι μπορεί να τουμπάρεις ευκολότερα. Αυτή η ιδιότητα του sea-kayak όμως, να φαίνεται αρχικά και τηρουμένων των αναλογιών κάπως ασταθές στη μπουνάτσα, συνδέεται απόλυτα με την ασύγκριτη ανωτερότητά του στον καιρό. Σε συνθήκες κυματισμού που τα SOT δεν θα προλαβαίνουν να μετράνε τούμπες, τα sea-kayak, με τον κατάλληλο χειριστή στο κόκπιτ, θα περνάνε αέρα «πίνοντας καφέ».
“Όσα χρόνια κι αν περάσουν, όσα μίλια κι αν διανύσεις, με όσους καιρούς κι αν βγεις, πάντα κάτι θα έχεις να μάθεις ή κάτι θα έχεις να βελτιώσεις. Εν ολίγοις, δεν το βαριέσαι ποτέ.”
Αν ξεπεράσεις τις όποιες επιφυλάξεις που απορρέουν από το κλειστό ντεκ και την αίσθηση ισορροπίας στη μπουνάτσα, και καθίσεις μέσα στο κόκπιτ ενός αυθεντικού sea-kayak, θα ανακαλύψεις ότι πρόκειται για έναν εντελώς διαφορετικό τύπο σκάφους συγκριτικά με τα SOT. Η πρώτη πολύ σημαντική διαφορά είναι ότι το γνήσιο θαλάσσιο καγιάκ αποτελεί προέκταση του σώματός σου. Δεν κάθεσαι απλώς στο κάθισμα, αλλά «κουμπώνεις» μέσα στο σκάφος. Το νιώθεις να σε αγκαλιάζει και κάθεσαι χαμηλά. Με τον τρόπο αυτό, έχεις τη δυνατότητα να ρυθμίσεις με ακρίβεια τη διαγωγή και την πλεύση του σκάφους, ακόμα και με μικρομετρικές κινήσεις του σώματός σου. Οι άλλες μεγάλες διαφορές υπέρ του sea-kayak είναι η σημαντικά μεγαλύτερη ταχύτητά του -συγκρίνοντας γάστρες με ίδιο μήκος- και η κατά πολύ υπέρτερη απόδοσή του στον κυματισμό. Λόγω και του σημαντικά μικρότερου πλάτους, στο θαλάσσιο καγιάκ η κουπιά ξεδιπλώνεται εμβιομηχανικά πολύ πιο αποδοτικά, δίνοντάς μας ένα πολύ σημαντικό πλεονέκτημα, είτε διανύουμε μεγάλες αποστάσεις με ήπια ένταση, είτε χρησιμοποιούμε το σκάφος ως καθαρά προπονητικό σε σπριντ και διαλειμματικές ασκήσεις. Με απλά λόγια, το σώμα μας δουλεύει πολύ πιο αβίαστα μέσα από το θαλάσσιο καγιάκ.
“Καθώς νιώθεις αυτή την πρωτόγνωρη αίσθηση, τη δύναμη να μεταδίδεται από το σώμα σου στο κουπί και από το κουπί στο νερό, με το κύτος να γλιστράει αέρινα στην επιφάνεια, όλα τα υπόλοιπα περνούν σε δεύτερη μοίρα.”
Ναι, το θαλάσσιο καγιάκ απαιτεί κάποια μεγαλύτερη εξοικείωση ή και εκπαίδευση. Όμως αυτή ακριβώς η μεγαλύτερη καμπύλη εκμάθησης είναι που θα κρατήσει και το ενδιαφέρον σου αμείωτο σε ένα βάθος χρόνου. Όσα χρόνια κι αν περάσουν, όσα μίλια κι αν διανύσεις, με όσους καιρούς κι αν βγεις, πάντα κάτι θα έχεις να μάθεις ή κάτι θα έχεις να βελτιώσεις. Εν ολίγοις, δεν το βαριέσαι ποτέ. Από την άλλη το SOT είναι μάλλον μονοδιάστατο. Μαθαίνεις να κάνεις κουπί με τρόπο που να μη σου προξενήσει τραυματισμούς, ανεβαίνεις πάνω κι έφυγες. Για ανθρώπους που επιδιώκουν τη μέγιστη απλότητα και δεν έχουν ούτε τον χρόνο, ούτε τη διάθεση να ασχοληθούν με «μυστήριες τεχνικές» και περίτεχνες κινήσεις του σώματος, ίσως τα SOT να αποτελούν την ιδανική λύση. Στην απλότητα της εμπειρίας ενός SOT συμβάλλει και ο λιγότερος εξοπλισμός. Δεν απαιτείται εδώ ούτε ποδιά, ούτε αντλία.
Ένα άλλο πλεονέκτημα του sea-kayak είναι ότι λόγω του κλειστού ντεκ είναι σαφώς πιο άνετο για χρήση όταν ο καιρός κρυώσει. Το γιατί είναι εύκολα κατανοητό, καθώς το μισό σου σώμα, από τη μέση και κάτω, είναι προστατευμένο από το κλειστό ντεκ. Αυτό συνεπάγεται ότι είναι ένα σκάφος για όλον τον χρόνο και όχι μόνο για το καλοκαίρι. Για το θαλάσσιο καγιάκ το χειμώνα, όμως, έχουμε ήδη δημοσιεύσει ξεχωριστό άρθρο.
Για να συνοψίσουμε, όμως, απαντώντας και στο εισαγωγικό ερώτημα, τελικά η μετάβαση από το SOT στο γνήσιο θαλάσσιο καγιάκ είναι αναπόφευκτη; Θα έλεγα ότι, τουλάχιστον για εκείνους που ερωτεύτηκαν την όλη αίσθηση της κωπηλασίας, η απάντηση είναι σαφώς ναι. Το θαλάσσιο καγιάκ είναι το επόμενο βήμα, νομοτελειακά. Είναι το σκάφος που θα τους καλωσορίσει σε έναν κόσμο σχεδόν απεριόριστων δυνατοτήτων σε ό,τι αφορά την ίδια την κωπηλασία αλλά και τη ναυσιπλοΐα, την εξερεύνηση, το ταξίδι, την περιπέτεια. Άραγε, συστήνεται να αποκτήσει κανείς απευθείας ένα θαλάσσιο καγιάκ, χωρίς προηγουμένως να περάσει από το στάδιο του SOT; Θα απαντούσα πως ναι, αρκεί να είναι συνειδητοποιημένος και να αφιερώσει έστω λίγο χρόνο για μια βασική εκπαίδευση. Σε αυτή την περίπτωση, εξοικονομείς επιπλέον χρόνο και χρήμα, κάνοντας από την αρχή μια απόλυτα συνειδητή επιλογή.
Εν κατακλείδι, ωραίες όλες αυτές οι φιλοσοφικές αναζητήσεις, αλλά ίσως και να χάνουν λίγο το νόημά τους τη στιγμή που θα πιάσεις για πρώτη φορά στα χέρια σου κουπί, ανεξάρτητα από το σκάφος που κωπηλατείς. Καθώς νιώθεις αυτή την πρωτόγνωρη αίσθηση, τη δύναμη να μεταδίδεται από το σώμα σου στο κουπί και από το κουπί στο νερό, με το κύτος να γλιστράει αέρινα στην επιφάνεια, όλα τα υπόλοιπα περνούν σε δεύτερη μοίρα. Τα αισθητήρια όργανα κατακλύζονται από τα δεδομένα αυτής της πλημμυρίδας, που το απόνερο της κωπηλασίας αφήνει πίσω του, μη αφήνοντας πολλά περιθώρια για λογική επεξεργασία. Τουλάχιστον σε πρώτη φάση. Είτε κωπηλατείς ένα «ταπεινό» πλαστικό SOT, είτε ένα πανάλαφρο ανθρακονημάτινο sea-kayak, το πιθανότερο είναι να νιώθεις ευτυχία.
Διαβάστε ακόμη: