Θαλάσσιο καγιάκ VS ιστιοπλοΐα: δύο κόσμοι

Με εξιτάριζε πάντα η ιδέα να τοποθετήσω και εγώ μια φορά στον τίτλο ενός κειμένου αυτό το «πιασάρικο» VS δηλαδή versus, ελληνιστί εναντίον. Δύο γράμματα που προκαλούν τη φαντασία του αναγνώστη με υποσχετικές για επικές μάχες επικράτησης και σίγουρα αυξημένη την πιθανότητα της ολοκλήρωσης της ανάγνωσης, αφού η περιέργεια για το αποτέλεσμα λειτουργεί αρκούντως μαγνητικά στον εγκέφαλό μας.
Γιάννης Παπαπαναγιώτου

Ε, να’ το λοιπόν και από εμένα, μόνο που σε αυτήν την περίπτωση είναι λίγο παραπλανητικό. Όχι στη λογική της σύγκρισης, απλά δεν υφίσταται η διάθεση υποβάθμισης κάποιου από τους δύο ανταγωνιστές, διότι οφείλω να παραδεχθώ ότι αυτές οι θαλάσσιες δραστηριότητες μού είναι τόσο αγαπητές, ώστε για κανέναν λόγο δεν θα ήθελα να μειώσω την εικόνα κάποιας από τις δύο.

Αναζητείται αντίπαλος

Ας ξεκινήσουμε με το δεδομένο του πρώτου ανταγωνιστή. Το γνωστό μας λοιπόν θαλάσσιο καγιάκ είναι ένα σκάφος που ο χαρακτήρας του αφορά σε μονοήμερα ή πολυήμερα ταξίδια λίγων ή πολλών μιλίων, με ικανότητα φόρτωσης εξοπλισμού και πλεύσης σε μεγάλο εύρος καιρικών συνθηκών.

Με ποιο λοιπόν από τα ιστιοφόρα θα μπορούσε να συγκριθεί;

Λοιπόν, στην Ελλάδα, όποιος έχει μια περίπου επιδερμική ενημέρωση για κάθε τι που κινείται με πανιά πιστεύει ότι υπάρχουν:

  1. Τα Windsurf που είναι σανίδες σερφ με ιστίο. Πολύ γρήγορα και γεμάτα αδρεναλίνη για τον χειριστή τους, με σπορ χαρακτήρα. Σπάνια ταξιδεύουν και αυτό πρέπει να συνδυαστεί με υποστήριξη, καθώς δεν υπάρχουν αποθηκευτικοί χώροι για αυτονόμηση στο ταξίδι.
  2. Tα μικρά αγωνιστικά προστατευμένων νερών (τύπου optimist, laser, 470 κ.α.) τα οποία είναι γρήγορα σκάφη με μεγαλύτερη επιφάνεια πανιών από ότι μπορεί να ισορροπήσει από μόνη της η γάστρα τους. Σαν αποτέλεσμα, ο χειριστής είναι αυτός που προσφέρει την ισορροπία και τη δυνατότητα πλεύσης με αέρα χάρις στη μετατόπιση του σώματός του και τους κατάλληλους χειρισμούς. Δεν κάνουν για ταξίδεμα, αν σκεφτούμε ότι δεν έχουν τόσους χώρους και δεν μπορείς καν να μειώσεις την επιφάνεια των πανιών στην περίπτωση μεγάλης έντασης ανέμου. Είναι υπέροχη εμπειρία ο χειρισμός τους και φυσικά τα συναντάμε σε ναυτικούς ομίλους.
  3. Τα μεγάλα σκάφη ανοιχτής θαλάσσης με χώρους ενδιαίτησης, όπως καμπίνες μπάνιο, κουζίνα κ.λπ. ΟΚ, αυτά ταξιδεύουν αλλά δεν θα συγκρίνουμε δύο σκάφη όπου το ένα (ιστιοπλοϊκό) κοστίζει τριάντα φορές περισσότερο από το άλλο (καγιάκ) και ο όγκος του ιστιοφόρου οριοθετεί εντελώς διαφορετική χρήση.
Φωτό: Σπύρος Λεμάνης / Photo: Spyros Lemanis

Δηλαδή τελικά δεν υπάρχει κάποιο σκάφος αντίστοιχο του καγιάκ;

Cruising dinghy

Αν η ματιά μας δρασκελίσει τα σύνορα της Ελλάδας, θα δούμε ότι σε πολλές χώρες όπως Αγγλία, Γαλλία, Αμερική, Ιταλία κ.α. είναι πολύ διαδεδομένη μια κατηγορία μικρών ιστιοπλοϊκών σκαφών με την ονομασία cruising dinghy.     

Πρόκειται για σκάφη open deck με μήκος κατά μέσο όρο 5 μέτρα, με πιο ψηλά έξαλα σε σχέση με τα αγωνιστικά dinghy, αρκετούς αποθηκευτικούς χώρους, όπως και στεγανά. Έχουν πάγκους στους οποίους μπορείς να κάθεσαι άνετα επί ώρες ενώ οι διαστάσεις, ο σχεδιασμός και το βάρος τους δίνουν επιπλέον σταθερότητα και στατικά και στην πλεύση. Τα πανιά τους μπορούν να αυξομειώνουν την επιφάνειά τους ανάλογα με την ένταση του ανέμου. Έχουν τη δυνατότητα να ταξιδέψουν υποστηρίζοντας εύκολα τις απαιτήσεις και ενός πολυήμερου ταξιδιού. Μπορούν να κινηθούν με πανιά, με κουπιά ή με μικρή εξωλέμβια μηχανή, τη δε ευστάθειά τους υποστηρίζει και μια πτυσσόμενη καρίνα.

Μια εικόνα της ιδιαίτερης κουλτούρας καθώς και χρήσης αυτών, μπορείτε να πάρετε από το https://www.dinghycruising.org.uk/. Επίσης, μια ματιά στο κανάλι του Roger Barnes στο YouTube αναδεικνύει την ομορφιά τους. Στο ίντερνετ κυκλοφορούν πληθώρα κατασκευαστικών σχεδίων με τα οποία μπορείς να φτιάξεις ένα τέτοιο σκάφος ενώ υπάρχουν και ναυπηγεία που διαθέτουν στη γκάμα τους έτοιμα πλαστικά τέτοια dinghy. Στο εξωτερικό λοιπόν, υπάρχουν σύλλογοι οι οποίοι οργανώνουν ετήσιες συναντήσεις με φιλικές ομαδικές πλεύσεις και έντονα γιορτινό χαρακτήρα ενώ οι συμμετοχές είναι τόσες που πραγματικά γεμίζει πανιά ο κόλπος. Στη χώρα μας, δυστυχώς, τα συναντάς σπάνια και όχι σε οργανωμένη μορφή. 

Aquarius kayaks

Η κορυφαία εμπειρία ενός καγιάκ από συνθετικά υλικά είναι πλέον πιο προσιτή. 

Το βιβλίο παραγγελιών του 2024 άνοιξε. Επικοινωνήστε μαζί μας έγκαιρα για την παραγγελία σας.

ΣΥΓΚΡΙΝΟΝΤΑΣ

Κόστος κτήσης

Εάν το dinghy είναι ξύλινο και ιδιοκατασκευή ή μεταχειρισμένο πλαστικό, το κόστος είναι παρεμφερές με ενός συνθετικού καγιάκ αλλά θα αυξηθεί κατά 60% με την αγορά ενός τρέιλερ και εξωλέμβιο κινητήρα, εάν φυσικά τον θέλεις στον εξοπλισμό σου. Στην περίπτωση τώρα έτοιμου καινούργιου από ναυπηγείο με τα παραπάνω εξτρά, το κόστος μπορεί να τριπλασιαστεί η και να τετραπλασιαστεί σε σχέση με την αγορά ενός καγιάκ.

Κόστος χρήσης

Στις φθορές του θα βάζαμε τη συντήρηση του τρέιλερ, των σχοινιών και πανιών μετά από χρόνια χρήσης, του εξοπλισμού ασφαλείας (βεγγαλικά, καπνογόνα) ενώ η γάστρα είναι περίπου στην ίδια λογική με το καγιάκ, σαν ανάγκες. Από την άλλη, δεν έχει τη συχνή φθορά που αντιμετωπίζεις σε ντύσιμο, σωσίβιο, ποδιά και κουπιά από τη χρήση του καγιάκ. Ένα επιβαρυντικό στοιχείο είναι το τεκμήριο των 4000 ευρώ που πρέπει να δικαιολογείς φορολογικά, καθώς η λεμβολόγησή του είναι υποχρεωτική.

Αποθήκευση

Και τα δύο έχουν αρκετό μήκος και απαιτούν χώρο με τη διαφορά ότι το dinghy έχει πλάτος και βάρος επιπλέον, οπότε χρειάζεσαι κήπο, θέση στο δρόμο ή θέση σε πάρκινγκ σκαφών ενώ το καγιάκ βολεύεται και σε ένα μακρύ διάδρομο του σπιτιού, στην πιλοτή ή σε αυλή.

Photo: https://www.sailmagazine.com/diy/know-how-build-your-own-boat
ΚΑΓΙΑΚ ΚΑΙ ΠΑΝΙ

Έχουν δημιουργηθεί και κάποια «γεφυρώματα» των δύο κόσμων τα οποία είναι προσαρμοσμένες κατασκευές πανιών για καγιάκ. Υπάρχουν τα Vsails, τα οποία λειτουργούν πιο πολύ σε ανοικτές πλεύσεις, που ούτως ή άλλως με άνεμο στην πλάτη το κύμα σε τρέχει και χωρίς πανί.

Kαι υπάρχουν και τριγωνικά πανιά που επιτρέπουν πιο κλειστές πλεύσεις, με το μειονέκτημα του εκπεσμού πορείας λόγω έλλειψης καρίνας στο καγιάκ. Σε γενικές γραμμές τα πανιά θεωρούνται πιο χρήσιμα στα ψαράδικα καγιάκ και λιγότερο στο sit in, όπου καταλαμβάνουν και χώρο στο ντεκ ενοχλώντας στους χειρισμούς και στο roll.

Photo: paddlingmag.com

Ρίξιμο στο νερό

Εδώ οι διαφορές είναι αρκετές. Το καγιάκ θέλει φόρτωμα στην οροφή του αυτοκινήτου και το κουβαλάς στα χέρια μέχρι να διασχίσεις την παραλία και να το ακουμπήσεις στο νερό. Αντίθετα, το dinghy θα φτάσει μέχρι το νερό με το τρέιλερ. Από την άλλη, το καγιάκ το ρίχνεις σε κάθε μορφής παραλία ενώ για το dinghy θα πρέπει η παραλία να είναι ήπια, ώστε να μπορεί το αυτοκίνητο να προσεγγίσει στο νερό.

Χώροι, εξοπλισμός και άτομα

Οι χώροι των dinghy επιτρέπουν σαφώς πιο εύκολη αποθήκευση εξοπλισμού, άνετη κίνηση του χειριστή εν πλω καθώς και περισσότερα από δύο άτομα πλήρωμα, τη στιγμή που το καγιάκ μπορεί έως δύο άτομα (ή δύο ενήλικες συν ένα παιδί).

Απαιτούμενες δεξιότητες 

Και τα δύο απαιτούν γνώσεις για να πλεύσουν με ασφάλεια, διαφορετικές αλλά το ίδιο απαιτητικές, εκτός της μετεωρολογίας και θαλάσσιων κανόνων που θεωρούνται δεδομένα για να κάνουμε έστω και εκατό μέτρα στο νερό.

Ταχύτητα

Όπως στο καγιάκ, όπου η ταχύτητα εξαρτάται και από τον τύπο του σκάφους, έτσι και στα dinghy υπάρχει διαφοροποίηση ανάλογα τον τύπο. Μόνο που στα δεύτερα ο άνεμος κάνει τη διαφορά και ουσιαστικά μέσω των πανιών κάνει τη δουλειά που κάνει το σώμα του κωπηλάτη. Πολύ θεωρητικά, θα μπορούσαμε να βάλουμε μέσους όρους των 3,5 κόμβων για το καγιάκ και 5 κόμβων για το dinghy. Σε άπνοια βέβαια το καγιάκ κερδίζει καθαρά ενώ το πανάτο με δυνατό αέρα θα τρέξει με πολύ γρήγορους ρυθμούς.

Στον καιρό – ανατροπή

Όταν έχουμε δύναμη καιρού και τα δύο απαιτούν πολύ επιδέξιους χειρισμούς, των οποίων η γνώση τους ή μη καθορίζει πόσο θα αποφασίσεις να βγεις σε καιρό. Τώρα, σε περίπτωση ανατροπής, επίσης πρέπει να γνωρίζεις το τρόπο επαναφοράς ώστε αυτό να είναι εφικτό χωρίς ταλαιπωρία.

Διανυκτέρευση

Το καγιάκ θα το βγάλεις στην παραλία και μετά θα βγάλεις όλο τον εξοπλισμό για ύπνο και μαγείρεμα, άρα το πρωί θα πρέπει πάλι να ξεστήσεις τον προσωρινό «καταυλισμό», με πλεονέκτημα από την άλλη ότι το σκάφος είναι στη στεριά ασφαλές, ό,τι και να συμβεί με τον καιρό μέσα, το βράδυ.

Στο dinghy θα φουντάρεις άγκυρα και θα μαγειρέψεις στο μίνι κουζινάκι του ενώ στήνοντας μια τέντα στο οριζόντιο κατάρτι (μάτσα) θα κοιμηθείς μέσα στο σκάφος, χωρίς αυτό να σου απαγορεύει να προτιμήσεις σκηνή στην παραλία. Το βράδυ βέβαια μια κλεφτή ματιά για τον καιρό θα την κάνεις.

Φώτο: Σπύρος Λεμάνης / Photo: Spyros Lemanis
ΚΟΙΝΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ

Μετά από όλα τα παραπάνω, πού τη βρίσκεις τη σύγκριση άνθρωπέ μου; Βλέπεις πουθενά καμία σχέση;

Σκέψου λίγο τη διαδικασία της πλεύσης. Και στα δύο είσαι εκτεθειμένος σε ήλιο, βροχή, κρύο και άνεμο. Και στα δύο η ταχύτητά τους είναι τέτοια που μια αλλαγή καιρού εν πλω θα πρέπει να τη μαχηθείς, γιατί δεν προλαβαίνεις να ξεφύγεις. Δεν υπάρχει η μανέτα του κινητήρα που θα σε κρύψει γρήγορα σε κάποιον όρμο. Χωρίς να υποτιμήσουμε την όμορφη εμπειρία και πλεύση ενός ταχυπλόου, η μανέτα είναι που θα σου δώσει πιο «ηγετική» ψυχολογία, ενώ πλέοντας με τους ανταγωνιστές μας πρέπει να τα βρεις πιο πολύ με τον Ποσειδώνα. Και βέβαια το κάμπινγκ έχει τα ίδια στοιχεία ελευθερίας που τόσο αγαπάμε.

Το πιο βασικό όμως κοινό στοιχείο είναι το δικαίωμα να ακούς τις κουβέντες της θάλασσας. Το νευρικό κύμα που σπάει πίσω σου, τον υπόκωφο ήχο των βράχων όταν κοντράρουν τα κύματα και πολλά άλλα που η ήσυχη πλεύση τους, σου επιτρέπει να απολαμβάνεις. Όταν ο μοναδικός ήχος είναι το βγάλσιμο του κουπιού από το νερό ή το πλατάγισμα του φλόκου, μπορείς και γίνεσαι ένα με το περιβάλλον που βρίσκεσαι και αυτό είναι που θα αγαπήσεις σε αυτούς τους τύπους σκαφών.

Διαβάστε ακόμη: