Για τους περισσότερους από όσους έχουν ήδη επιλέξει να ασχοληθούν με το θαλάσσιο καγιάκ, η απάντηση στο ερώτημα του τίτλου έχει ήδη δοθεί. Για εκείνους όμως που σκέφτονται να ασχοληθούν, το ερώτημα παραμένει: μήπως είναι το θαλάσσιο καγιάκ ακριβό για αυτά που μπορεί να σου προσφέρει; Σε μια Ελλάδα οικονομικά κατεστραμμένη και με το συντριπτικά μεγαλύτερο μέρος του πληθυσμού βάναυσα φτωχοποιημένο, η όλη συζήτηση δεν μπορεί παρά να αφήνει και μία πικρή επίγευση.
Η Ελλάδα είναι, γεωγραφικά, ο παράδεισος του θαλάσσιου καγιάκ. Με μια ακτογραμμή συνολικού μήκους 13.676 χιλιομέτρων, η 11η στον κόσμο, και περίπου 6.000 νησιά και νησίδες, το πεδίο εξερεύνησης, περιήγησης και ταξιδέματος με ένα κωπήλατο σκάφος όπως το καγιάκ, είναι σχεδόν ανεξάντλητο. Αν κάποιος διήνυε 200 χιλιόμετρα τον χρόνο με το καγιάκ του, δηλαδή περίπου 110 ναυτικά μίλια, σε διαφορετικό κάθε φορά κομμάτι ακτογραμμής, θα χρειαζόταν περίπου 68 χρόνια για να καλύψει το σύνολό της. Φαίνεται σαν να έχει φτιαχτεί αυτό το σκάφος ειδικά για την Ελλάδα. Είναι απλά το καλύτερο μέσο για να πλεύσεις κοντά στην ακτογραμμή, με μηδενικό περιβαλλοντικό αποτύπωμα, να βγεις σε σημεία απρόσιτα από στεριά, να διανυκτερεύσεις, να διασχίσεις τις σχετικά μικρές αποστάσεις μεταξύ των περισσότερων ελληνικών νησιών, να μπεις μέσα σε δυνατούς καιρούς και να βγεις αλώβητος, με πλεύση που θα ζήλευαν ακόμα και μεγαλύτερα σκάφη.
“Η αναψυχή, μιας και περί αυτής ουσιαστικά ο λόγος, δεν είναι πολυτέλεια. Είναι βασική ανθρώπινη ανάγκη. Και το καγιάκ μπορεί να σου προσφέρει θαλασσινή αναψυχή πλουσιοπάροχα.”
Είναι, βέβαια, γεγονός ότι και μόνο στο άκουσμα της λέξης «κουπί», οι περισσότεροι άνθρωποι ιδρώνουν ασυναίσθητα, δημιουργώντας συνειρμικά εικόνες ατελείωτης ταλαιπωρίας και πόνου. Αρκεί, όμως, μία μικρή βόλτα για να διαλυθεί αυτή η εντύπωση, όταν θα νιώσουν την υδροδυναμική γάστρα να μαζεύει μίλια με την ελάχιστη προσπάθεια. Η κωπηλασία ενός καγιάκ, εφόσον συνοδεύεται από σωστή τεχνική, είναι πιο ξεκούραστη κι από το περπάτημα.
Πάμε όμως στο προκείμενο.
Είναι, τελικά, ακριβό σπορ το καγιάκ στην Ελλάδα του 2024;
Δεν μπορούμε να απαντήσουμε σε αυτό το ερώτημα, αν δεν εξετάσουμε, καταρχάς την οικονομική κατάσταση του πληθυσμού, με βάση τα επίσημα στοιχεία. Οι αριθμοί είναι αποκαρδιωτικοί. Βάσει πρόσφατης (23-29 Ιουνίου 2024) έρευνας του Ινστιτούτου Έρευνας Λιανεμπορίου Καταναλωτικών Αγαθών, το 71% των Ελλήνων δήλωσε ότι έχει ακυρώσει δαπάνες αναψυχής. Ένα 55% δήλωσε ότι έχει μειώσει τις δαπάνες για τρόφιμα και ένα 27% έχει αναβάλει την πληρωμή λογαριασμών ή έχει προχωρήσει σε στάση πληρωμής των υποχρεώσεών του. Σε τιμές αγοραστικής δύναμης η Ελλάδα είναι προτελευταία στην ΕΕ.
Μέσα σε αυτό το πλέγμα της στυγνής εργασιακής εκμετάλλευσης, των ισχνών μισθών, της εξωπραγματικής ακρίβειας σε είδη πρώτης ανάγκης και της διάλυσης της δημόσιας υγείας, που εξωθεί τον κόσμο σε πανάκριβες, ιδιωτικές υπηρεσίες, η αναψυχή έχει μετατραπεί σε είδος πολυτελείας για τους περισσότερους. Σαν να μην έφτανε αυτό, οι πολιτικοί εντολοδόχοι και τα φερέφωνα των εγχώριων καρτέλ που λυμαίνονται τον τόπο κερδοσκοπώντας ανελέητα, πασχίζουν μέσα από την κυρίαρχη προπαγάνδα να πείσουν για την αποδοχή ως φυσιολογικής αυτής της κατάστασης που τείνει να παγιωθεί.
Δημοσιεύουν, μάλιστα, μέσα από τις χάρτινες και διαδικτυακές φυλλάδες τους, και ευφάνταστα άρθρα προσπαθώντας να αναδείξουν τη θετική πλευρά της σκλαβιάς. Σου λένε, για παράδειγμα, ότι αν δεν μπορείς να πας διακοπές, μπορείς, ωστόσο, να δουλέψεις σεζόν σε νησί. Περίπου το ίδιο είναι. Λεπτομέρεια ότι θα ζεις σε μεταλλικό κοντέινερ με άλλους δέκα και ότι θα σου πιουν το αίμα. Πάντως, θα είσαι κοντά στη θάλασσα.
Η πραγματικότητα είναι αυτή.
Η αναψυχή, όμως, μιας και περί αυτής ουσιαστικά ο λόγος, δεν είναι πολυτέλεια.
Είναι βασική ανθρώπινη ανάγκη.
“Αν η αγάπη για τη θάλασσα και το ναυτικό ταξίδι ήταν οι κινητήριες δυνάμεις που σε ώθησαν σε αυτή την αγορά, αυτά που θα σου δώσει το καγιάκ δεν μπορείς καν να τα φανταστείς.”
Το καγιάκ μπορεί να σου προσφέρει θαλασσινή αναψυχή πλουσιοπάροχα. Από τη φύση του απευθύνεται σε ένα ευρύ φάσμα ανθρώπων, διαφορετικών ηλικιών, σωματότυπων και αθλητικών ή μη καταβολών. Μοναδικό κοινό στοιχείο όλων η αγάπη για τη θάλασσα, την άσκηση και την περιπέτεια. Σε ό,τι αφορά τα πρακτικά ζητήματα που απασχολούν πολλούς, όπως αυτό της αποθήκευσης, υπάρχουν και σκάφη που αποθηκεύονται εύκολα σε ένα μικρό διαμέρισμα και μεταφέρονται με ένα μικρό αυτοκίνητο, χωρίς καν να χρειάζονται μπάρες οροφής.
Οι τιμές για ένα αξιοπρεπέστατο, πλαστικό (PE), εξπεντίσιον σκάφος, ευρωπαϊκής προέλευσης, κυμαίνονται μεταξύ 1.600 και 2.000€. Για ένα αξιοπρεπές κουπί και τον υπόλοιπο βασικό εξοπλισμό, ποδιά, σωσίβιο, αντλία, θα χρειαστείς άλλα 350-400€. Σε αυτά τα επίπεδα, σε γενικές γραμμές, είναι και οι τιμές πανευρωπαϊκά. Αν, όμως, ο κατώτατος μισθός είναι π.χ. στη Γερμανία 1.600€ καθαρά ενώ στην Ελλάδα 700€, καθίσταται κατανοητό πόσο πιο δύσκολο είναι για τον Έλληνα να αποκτήσει το ίδιο σκάφος, στην ίδια τιμή.
Έχοντας επιπλέον να αντιμετωπίσει δυσθεώρητη ακρίβεια σε όλες τις ανελαστικές δαπάνες της ζωής του, από το ενοίκιο μέχρι το ρεύμα, τα καύσιμα και τα τρόφιμα, χώρια τα έξοδα για υπηρεσίες υγείας, το να σκεφτεί κανείς να αγοράσει ένα καγιάκ τοποθετείται, για τους περισσότερους, σχεδόν στη σφαίρα της φαντασίας. Δεν συζητάμε καν για συνθετικά, χειροποίητα σκάφη τα οποία ξεκινούν από τις περίπου 2.500€ και μπορούν να ξεπεράσουν τις 4.000€ ή και τις 5.000€. Τα σκάφη αυτά, ελάχιστοι μπορούν να τα αποκτήσουν στην Ελλάδα.
Άπαξ και το αγόρασες, όμως, δεν υπάρχουν άλλα έξοδα. Ίσως, μόνο το κόστος μίας βασικής εκπαίδευσης, που θα σου δώσει τα εφόδια προκειμένου να βγεις με ασφάλεια στη θάλασσα και να το απολαύσεις ακόμα περισσότερο. Έξοδα συντήρησης δεν υπάρχουν ή είναι εντελώς αμελητέα. Ένα σκοινάκι μια στα τόσα χρόνια ή ένα σπρέι σιλικόνης για να διατηρείς τα περιφερειακά πλαστικά σε καλή κατάσταση. Σε ό,τι αφορά τη συντήρηση, δεν υπάρχει καμία σύγκριση με το ποδήλατο π.χ. που είναι μάλλον ό,τι κοντινότερο σε φιλοσοφία, σε χερσαίο όχημα που κινείται με τη δύναμη του σώματος.
Έστω ότι με κάποιον τρόπο καταφέρνεις να αποκτήσεις το δικό σου σκάφος. Αξίζει τελικά αυτή η «επένδυση»; Αν η αγάπη για τη θάλασσα και το ναυτικό ταξίδι ήταν οι κινητήριες δυνάμεις που σε ώθησαν σε αυτή την αγορά, αυτά που θα σου δώσει το καγιάκ δεν μπορείς καν να τα φανταστείς.
Ας τονιστεί ότι δεν μιλάμε για ένα θαλασσινό παιχνίδι ή για κάποιο χόμπι για να περνάει ευχάριστα ο χρόνος στην παραλία. Μιλάμε για ένα κανονικό σκάφος για ανοιχτή θάλασσα. Ναι, μπορείς άνετα να παίξεις μαζί του, σε μπουνάτσα και στο κύμα. Μπορείς το ρίξεις για μία απλή βόλτα ή να το κωπηλατήσεις πιο δυναμικά σε ρυθμό προπονητικό. Η όλη ουσία, όμως, του καγιάκ είναι στο ναυτικό ταξίδι. Άσχετα αν αυτό θα είναι ένα μικρό tour των 2 ημερών ή ένα πολυήμερο εξπεντίσιον με διασχίσεις από νησί σε νησί. Το καγιάκ θα σε βάλει στη διαδικασία να γίνεις ναυτικός, να μάθεις να επιβιώνεις στο θαλάσσιο περιβάλλον, και, επιπλέον, θα σου δώσει την ικανοποίηση της επίτευξης περισσότερο από κάθε άλλο πλωτό. Σε όποιον προορισμό κι αν φτάσεις, θα τα έχεις καταφέρει μόνος σου, με τη δύναμη του σώματος και του μυαλού σου. Η ίδια η κινησιολογία της κωπηλασίας ενός καγιάκ είναι από τις πιο ισορροπημένες και αρμονικές για το σώμα, με σχεδόν ανύπαρκτη καταπόνηση για τις αρθρώσεις.
Μέσα σε αυτές τις αντίξοες οικονομικά συνθήκες, από την πλευρά μας, κάνουμε ό,τι περνάει από το χέρι μας για να δώσουμε τη δυνατότητα σε όλο και περισσότερους ανθρώπους, έστω να δοκιμάσουν την εμπειρία του καγιάκ ανοιχτής θαλάσσης. Είτε δωρεάν, μέσα από την ανοιχτή ημέρα δοκιμών η οποία θα καθιερωθεί, είτε μέσα από τα προγράμματα που έχουμε σχεδιάσει, σε Ελλάδα και Κύπρο, στα οποία μπορεί κανείς με έναν πολύ προσιτό τρόπο, να εκπαιδευτεί, να ασκηθεί και να ψυχαγωγηθεί, χωρίς να χρειάζεται να διαθέτει δικό του σκάφος και εξοπλισμό.
Σε αυτό το πλαίσιο, σχεδιάζουμε και ένα 2ημερο tour το οποίο θα διοργανώνεται κάθε χρόνο και στο οποίο θα μπορούν να συμμετέχουν οι μαθητές μας δωρεάν. Η όλη φιλοσοφία μας είναι να μπορέσουμε να δώσουμε περισσότερα από αυτά που προσδοκούμε να λάβουμε. Δεν υπάρχει μεγαλύτερη ικανοποίηση από το να βλέπεις έναν άνθρωπο να βγαίνει με χαμόγελο από το κόκπιτ ενός σκάφους και να αδημονεί για την επόμενη φορά. Ή να γνωρίζεις ότι συνέβαλες στο να αλλάξει η ζωή του, η φυσική του κατάσταση και η υγεία του προς το καλύτερο.
Εν τέλει, είναι ακριβό σπορ το θαλάσσιο καγιάκ; Για τα δεδομένα της σημερινής, εξαθλιωμένης Ελλάδας, με το βιοτικό επίπεδο να έχει βυθιστεί στο ναδίρ, δυστυχώς είναι. Αν κάποιος όμως καταφέρει να ασχοληθεί με το καγιάκ, αποκτώντας το δικό του σκάφος ή απλώς συμμετέχοντας σε κάποια οργανωμένη εξόρμηση, το πιο πιθανό είναι ότι θα ανοίξει ένα νέο κεφάλαιο στη ζωή του. Τα οφέλη για τη σωματική και ψυχική του υγεία θα είναι τόσα σημαντικά, που το αρχικό τίμημα θα φαντάζει αμελητέο.